kto po kim dziedziczy

Kto po kim dziedziczy? Określenie kręgu spadkobierców

Nieuniknione zdarzenie jakim jest śmierć każdego człowieka, skutkuje tzw. otwarciem spadku. Dowiedz się więcej na temat sposobów urzędowego potwierdzenia faktu dziedziczenia po spadkodawcy.

 Otwarcie spadku następuje nie wcześniej i nie później, niż z chwilą śmierci spadkodawcy. Spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzące na spadkobierców, a niezwiązane ściśle z jego osobą (ogół aktywów i pasywów), przy czym nie można wykluczyć, iż w pewnych sytuacjach w skład masy spadkowej wchodzić będą jedynie pasywa, a zatem długi spadkowe. W celu podjęcia działań mających na celu dział spadku, wpierw należy w sposób niebudzący wątpliwości określić krąg osób powołanych do dziedziczenia. Rodzime ustawodawstwo przewiduje dwa porządki dziedziczenia – ustawowe i testamentowe. W sytuacji gdy spadkodawca nie pozostawił testamentu, czyli rozrządzenia na wypadek śmierci, porządek dziedziczenia określają przepisu Kodeksu cywilnego wskazując na kolejność osób powołanych do spadku. Poczynione przez spadkodawcę rozrządzenia mogą oczywiście ten porządek modyfikować w sposób swobodnie przyjęty przez testatora, choćby poprzez powołanie do całości spadku osoby, która zgodnie z porządkiem ustawowym nie byłaby w ogóle powołana do dziedziczenia. W takiej sytuacji spadkobiercom ustawowym przysługiwać będzie roszczenie o zachowek, które omówione zostanie w jednym z kolejnych artykułów. Stwierdzenie nabycia praw do spadku, zarówno przy istnieniu testamentu, jak i przy dziedziczeniu ustawowym, jest możliwe do przeprowadzenia na dwa sposoby. Pierwszym z nich – zdecydowanie szybszym i prostszym, jest stwierdzenie nabycia praw do spadku u notariusza zakończone sporządzeniem aktu poświadczenia dziedziczenia po zmarłym, który jest przez notariusza rejestrowany w odpowiednim rejestrze. Określa on krąg spadkobierców wraz z przysługującymi im udziałami w majątku spadkowym (rozumianym jako całość spadku).  Zauważyć jednak należy, iż przeprowadzenie sprawy u notariusza wymaga jednoczesnego stawiennictwa wszystkich osób rozpatrywanych jako spadkobiercy, sprawa nie ma charakteru spornego, treść ewentualnego testamentu i okoliczności jego sporządzenia nie budzą wątpliwości lub w wypadku występowania kilku testamentów – kolejność ich sporządzenia jest jednoznaczna. Są to zasadnicze warunki umożliwiające sporządzenie przez notariusza aktu poświadczenia dziedziczenia, przy czym każdorazowa sprawa wymaga wstępnej konsultacji wykluczającej pojawienie się ewentualnych przeszkód. Przykładowo, pomimo spełnienia wszystkich wskazanych wyżej warunków notariusz nie może sporządzić aktu poświadczenia dziedziczenia w sytuacji, gdy spadkodawca nie miał nadanego numeru PESEL. Okoliczność taka może zajść, gdy spadkodawca zmarł wiele lat temu, a w chwili śmierci był osobą sędziwą i nie został mu nadany identyfikacyjny numer PESEL. W takim wypadku również konieczne jest udanie się do sądu. Drugą z procedur ustalających krąg spadkobierców jest postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku przeprowadzane przez sąd rejonowy. Postępowanie to inicjowane jest wniesieniem wniosku o stwierdzenie nabycia spadku, uprawnionymi do wszczęcia postępowania są oczywiście spadkobiercy, jak i m. in.: wykonawca testamentu, uprawniony z tytułu zapisu czy też wierzyciel spadkodawcy mający interes prawny w przeprowadzeniu postępowania. W toku postępowania sąd odbiera oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, ogłasza ewentualnie istniejące testamenty, rozstrzyga ewentualne spory o ważność testamentu, odbiera przyrzeczenia i zapewnienia spadkowe. Postępowanie to kończy postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, które o ile nie zostanie zaskarżone (i nie zostanie złożony wniosek o uzasadnienie) staje się prawomocne co do zasady po upływie 21 dni. Dla porządku wskazać również trzeba, iż stwierdzenie nabycia praw do spadku może zostać dokonane również w toku sprawy o dział spadku, o ile wcześniej nie zostało przeprowadzone w odrębnym postępowaniu lub nie został sporządzony zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia przez notariusza.

Udostępnij

Share on facebook
Share on google
Share on twitter
Share on linkedin
Share on pinterest
Share on print
Share on email
Uruchom WhatsApp
Napisz do nas.
Porozmawiaj z prawnikiem!
Witamy!

Zapraszamy do kontaktu, od poniedziałku do piątku w godzinach 9:00 - 17:00.