Orzeczenie przez sąd kary bezwzględnego pozbawienia wolności wcale nie musi oznaczać konieczności spędzenia najbliższego okresu czasu w zakładzie karnym. Zobacz w jaki sposób można uzyskać zezwolenie sądu na odbycie tej kary w systemie dozoru elektronicznego.
W 2015 r. ustawodawca wprowadził zmiany w kodeksie karnym wykonawczym polegające m. in. na dodaniu rozdziału VIIa, który reguluje kwestie związane z systemem dozoru elektronicznego. W myśl tych przepisów istnieje możliwość wykonania kary pozbawienia wolności w formie dozoru stacjonarnego, który polega na przebywaniu skazanego w określonych dniach tygodnia i godzinach we wskazanym przez sąd miejscu.
Aby jednak doszło do wykonywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, spełniony musi zostać szereg przesłanek.
Przede wszystkim, orzeczona kara pozbawienia wolności nie może przekraczać jednego roku, a przy tym nie mogą zachodzić warunki tzw. multirecydywy (art. 64 par. 2 kodeksu karnego). Ponadto, wykonanie kary pozbawienia wolności w opisywanym systemie musi być wystarczające do osiągnięcia jej celów.
Skazany musi również posiadać określone miejsce stałego pobytu, a zamieszkujące wspólnie z nim osoby dorosłe muszą wyrazić pisemną zgodę na odbywanie przez skazanego kary w formie dozoru elektronicznego. Jednakże, w sytuacji gdy nie wiąże się to z nadmiernymi trudnościami dla osoby, która nie wyraziła zgody, a także narusza jej prywatność w jedynie nieznacznym stopniu, sąd może zezwolić na odbywanie kary w opisywanej formie.
Wreszcie, spełnione muszą zostać także warunki techniczne, w szczególności dotyczące dostępności nadajników i rejestratorów, a także możliwości organizacyjnych ich obsługi.
Ustawodawca przewidział także dodatkowe przesłanki w zależności od tego, czy skazany rozpoczął już odbywanie kary w zakładzie karnym, czy też nie. W pierwszej sytuacji sąd przy orzekaniu w przedmiocie wyrażenia zgody na odbycie kary w formie dozoru elektronicznego będzie brał pod uwagę dotychczasową postawę i zachowanie skazanego, natomiast w drugim przypadku względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji skazanego.
Należy pamiętać, że sąd w sprawie udzielenia zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie orzeka z urzędu. Z wnioskiem wystąpić może skazany, jego obrońca, prokurator, sądowy kurator zawodowy oraz dyrektor zakładu karnego. Wniosek powinien spełniać ogólne warunki pisma procesowego. Należy podkreślić, że istotne znaczenie w kontekście ostatecznej decyzji sądu ma jakość sporządzonego wniosku, który powinien być odpowiednio sformułowany i kompleksowo uzasadniony.