adopcja

Niezawodowa rodzina zastępcza

Nie każdy jest zdolny do tego, by móc obdarzyć miłością obce, często nieperfekcyjne dziecko. Na szczęście jednak są tacy ludzie. Alternatywą (a czasem pierwszym krokiem) dla adopcji, jest tzw. niezawodowa rodzina zastępcza. Jej utworzenie, z reguły bywa trudne na etapie samej decyzji. Potem trzeba jedynie dopełnić formalności. To już jednak drobnostka.


Czym jest niezawodowa rodzina zastępcza?

Niezawodową rodzinę zastępczą tworzą małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim, u których umieszczono niespokrewnione z nimi dziecko, w celu sprawowania nad nim pieczy zastępczej.

Czym różni się piecza zastępcza od adopcji?

W skrócie, w skutek adopcji, między adoptowanym i adoptującym powstaje taki stosunek jak między rodzicami a dziećmi.

Piecza zastępcza to zaś coś w teorii tymczasowego. Jej celem jest przede wszystkim zapewnienie dziecku opieki, do czasu aż ustanie przyczyna umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej, małoletni osiągnie pełnoletniość, lub dojdzie do adopcji małoletniego przez rodzinę zastępczą lub osobę trzecią.

Jakie są zadania niezawodowej rodziny zastępczej?

W skrócie: w kontekście codziennych obowiązków, zadania są takie same, jak zwykłego rodzica – należy zaspokoić wszelkie potrzeby małoletniego, zapewnić mu komfort, bezpieczeństwo i uczucie. Dodatkowo, rodzina zastępcza winna także m.in. umożliwić małoletniemu kontakt z rodzicami i innymi osobami bliskimi (chyba że sąd postanowi inaczej).

Piecza nad dzieckiem, to jednak nie to samo co władza rodzicielska.

Kto może pełnić funkcję niezawodowej rodziny zastępczej?

1) trzeba posiadać pełną zdolność do czynności prawnych i przebywać na terenie RP,

2) koniecznym jest uzyskanie:

– zaświadczenia lekarskiego o stanie zdrowia wystawionego przez lekarza POZ, potwierdzającego zdolność do opieki nad dzieckiem,

– opinii o posiadaniu predyspozycji i motywacji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej wystawionej przez psychologa, który posiada co najmniej wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku psychologia oraz min. 2-letnie doświadczenie w poradnictwie rodzinnym,

3) musimy dysponować środkami umożliwiającymi zapewnienie odpowiednich warunków bytowych i mieszkaniowych, ponadto przynajmniej jedna osoba z niezawodowej rodziny zastępczej musi posiadać stałe źródło dochodów,

4) właściwy podmiot (tzw. organizator rodzinnej pieczy zastępczej) potwierdzi, że dana osoba daje rękojmię należytego sprawowania pieczy zastępczej, nie jest i nie była pozbawiona władzy rodzicielskiej lub władza rodzicielska nie została ograniczona lub zawieszona, oraz że wypełnia obowiązek alimentacyjny (gdy taki obowiązek wynika z tytułu egzekucyjnego),

5) należy posiadać status osoby nie skazanej prawomocnie za umyślne przestępstwo (zaświadczenie z KRK o niekaralności),

6) należy ukończyć szkolenie organizowane przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej lub prowadzonego przez ośrodek adopcyjny.

Czy odbycie szkolenia jest warunkiem pełnienia opieki nad dzieckiem w ramach niezawodowej rodziny zastępczej?

Tak i nie. Zgodnie z art. 109 § 2 pkt 5 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, „Sąd opiekuńczy może w szczególności: zarządzić umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo w instytucjonalnej pieczy zastępczej albo powierzyć tymczasowo pełnienie funkcji rodziny zastępczej małżonkom lub osobie, niespełniającym warunków dotyczących rodzin zastępczych, w zakresie niezbędnych szkoleń, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej albo zarządzić umieszczenie małoletniego w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym lub w zakładzie rehabilitacji leczniczej.”.

Mimo nie ukończenia szkolenia, można zatem tymczasowo pełnić funkcję rodziny zastępczej. W tym przypadku, Sąd wyznaczy odpowiedni termin, w ciągu którego małżonkowie lub osoba winni owe szkolenie odbyć (trwa ono ~3 miesiące). Oczywiście składając wniosek do sądu należy wykazać spełnienie pozostałych warunków wymaganych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej. Ponadto zanim zapadnie decyzja sądu, warto z góry na ów kurs zapisać się, i o fakcie tym poinformować sąd – co tym bardziej uwiarygodni i umotywuje wniosek o wydanie przedmiotowego zarządzenia.

Kto decyduje o umieszczeniu danego dziecka w niezawodowej rodzinie zastępczej?

Obowiązek sprawowania pieczy nad dzieckiem i jego wychowania, niezawodowa rodzina zastępcza podejmuje z dniem faktycznego umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej na mocy orzeczenia sądu. W praktyce zdarza się natomiast tak, że dziecko znajduje się z tej czy innej przyczyny pod faktyczną opieką osób, które aspirują do funkcji niezawodowej rodziny zastępczej. Osoby te winny niezwłocznie złożyć do sądu stosowny wniosek o powierzenie im pełnienia tej funkcji, wraz z wnioskiem o wydanie zarządzenia o tymczasowym powierzeniu pełnienia tej funkcji na czas trwania postępowania. Powinny także od razu zapisać się na stosowne szkolenie dla rodzin zastępczych.

Czy można przysposobić (adoptować) dziecko nad którym rodzina zastępcza sprawuje pieczę?

Jeżeli dziecko jest zakwalifikowane do adopcji – nie ma formalnego zakazu jego adopcji przez rodzinę zastępczą.

Co więcej, zgodnie z art. 170 ust 1 ustawy o wspieraniu rodziny, zgłoszenie w ośrodku adopcyjnym gotowości przysposobienia dziecka przez rodzinę zastępczą, w której umieszczone jest dane dziecko, nie wszczyna się (lub zawiesza wszczęte) postępowania w zakresie poszukiwania kandydatów do przysposobienia.

By postępowanie to nie zostało na nowo wszczęte, w/w osoby muszą jednak uzyskać pozytywną wstępną ocenę ośrodka adopcyjnego.

Kto pokrywa koszty utrzymania dziecka?

Rodzinie zastępczej niezawodowej, na każde umieszczone dziecko, przysługuje świadczenie na pokrycie kosztów jego utrzymania, nie niższe niż kwota 1.000 PLN miesięcznie. Ponadto, na każde takie dziecko, do ukończenia przez nie 18 roku życia przysługuje także świadczenie z programu 500+. Dodatkowo, w teorii, można starać się o dofinansowanie od starosty na wyjazdy wakacyjne (poza miejsce zamieszkania), jednorazowe wydatki na przyjęcie dziecka, kosztów związanych ze zdarzeniem losowym.

Czy za opiekę nad dzieckiem niezawodowej rodzinie zastępczej przysługuje wynagrodzenie?

Nie. Jest to jedna z różnic między tym rodzajem rodziny zastępczej, a tzw. zawodową rodziną zastępczą.Podjęliśmy już decyzję – co mamy robić dalej?  W zależności od konkretnego przypadku, należy bądź od razu składać stosowny wniosek do sądu (gdy kandydaci na rodzinę zastępczą faktycznie sprawują już opiekę nad danym dzieckiem), lub udać się do najbliższego ośrodka adopcyjnego/organizatora opieki zastępczej, gdzie można zgłosić zamiar pełnienia tej funkcji.  W razie wątpliwości lub pytań – zapraszamy do kontaktu!

Udostępnij

Share on facebook
Share on google
Share on twitter
Share on linkedin
Share on pinterest
Share on print
Share on email
Uruchom WhatsApp
Napisz do nas.
Porozmawiaj z prawnikiem!
Witamy!

Zapraszamy do kontaktu, od poniedziałku do piątku w godzinach 9:00 - 17:00.