Zazwyczaj, nałóg alkoholowy prędzej czy później doprowadza do sytuacji, w której uzależniony nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem. Właśnie po to, aby pomóc takim osobom, powstała instytucja ubezwłasnowolnienia całkowitego i częściowego. Jedną z przesłanek orzeczenia powyższego, jest właśnie pijaństwo.
Czym skutkuje ubezwłasnowolnienie?
Ubezwłasnowolnienie całkowite skutkuje utratą zdolności do czynności prawnych przez osobę wobec której zostało ono orzeczone. Oznacza to, że ubezwłasnowolniony całkowicie, nie może sam dokonywać ważnych i skutecznych czynności prawnych. Może natomiast zawierać tzw. umowy powszechne zawierane w drobnych, bieżących sprawach dnia codziennego. Przykładami takich czynności jest np. zakup gazety, lub czekolady. Osobie takiej ustanawia się opiekę, chyba że pozostaje ona jeszcze pod władzą rodzicielską. Całkowicie ubezwłasnowolnić można kogoś kto ukończył 13 rok życia.
Kiedy można orzec ubezwłasnowolnienie częściowe?
Jeżeli stan osoby uzależnionej od alkoholu nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, ale nadal potrzebna jest jej pomoc istnieje możliwość orzeczenia względem tej osoby tzw. ubezwłasnowolnienia częściowego.
Różni się ono od całkowitego tym, że nie pozbawia ubezwłasnowolnionego pełnej zdolności do czynności prawnych, a jedynie ją ogranicza. Sąd w sytuacji tej ustanawia kuratelę.
Ubezwłasnowolnić częściowo można wyłącznie osobę pełnoletnią.
Co do zasady, osoba ubezwłasnowolniona częściowo, do zaciągania zobowiązań i rozporządzania swoim prawem potrzebuje zgody swojego przedstawiciela ustawowego, jednak są sytuacje, w których może ona działać samodzielnie. Może (tak jak osoba ubezwłasnowolniona całkowicie) zawierać umowy w drobnych, bieżących sprawach dnia codziennego, dodatkowo może rozporządzać swoim zarobkiem (chyba, że sąd opiekuńczy z ważnych powodów postanowi inaczej) oraz jeżeli przedstawiciel ustawowy osoby ubezwłasnowolnionej częściowo oddał jej określone przedmioty majątkowe do swobodnego użytku – zyskuje ona pełną zdolność w zakresie czynności prawnych, które tego przedmiotu dotyczą.
Kto może złożyć wniosek o ubezwłasnowolnienie?
Z wnioskiem o ubezwłasnowolnienie należy zwrócić się do sądu okręgowego właściwego dla miejsca zamieszkania osoby, której wniosek dotyczy. Zgodnie z art. 545 § 1 k. p. c wniosek o ubezwłasnowolnienie może zgłosić:
– małżonek osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie,
– jej krewni w linii prostej oraz rodzeństwo,
– jej przedstawiciel ustawowy.
Wniosek może złożyć również osoba, która ma być ubezwłasnowolniona oraz prokurator.
