Dla niektórych zapewne wydać się może zaskakującym, iż cudzoziemiec, zgodnie z polskim ustawodawstwem, nie może skutecznie nabyć – ot tak – nieruchomości na terenie Polski. Warunkiem skutecznego nabycia nieruchomości jest bowiem dysponowanie przez cudzoziemca zezwoleniem na nabycie ściśle określonej nieruchomości wydawanym przez Ministra Spraw Wewnętrznych w drodze decyzji administracyjnej. Wskazaną materię regulują zasadniczo dwa akty prawne, to jest: ustawa o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców z dnia 24 marca 1920 r. oraz rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 20 czerwca 2012 r. w sprawie szczegółowych informacji oraz rodzajów dokumentów, jakie jest obowiązany przedstawić cudzoziemiec ubiegający się o wydanie zezwolenia na nabycie nieruchomości.
Istotne w pierwszym rzędzie jest rozstrzygnięcie, kim w rozumieniu wskazanych aktów prawnych jest cudzoziemiec. Pod pojęciem cudzoziemca prawo rozumie następujące kategorie podmiotów:
– osoby nieposiadające obywatelstwa polskiego (jeśli dana osoba ma więcej niż jedno obywatelstwo, w tym polskie – wówczas nie jest wymagane uzyskanie przez nią zezwolenia),
– osoby prawne mające siedzibę za granicą,
– nieposiadające osobowości prawnej spółki osób z dwóch pierwszych kategorii, mające siedzibę za granicą, utworzone zgodnie z ustawodawstwem państw obcych,
– osoby prawne i spółki handlowe nieposiadająca osobowości prawnej mające siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, kontrolowane bezpośrednio lub pośrednio przez osoby lub spółki wymienione w trzech powyższych kategoriach.
Zezwolenie wydawane jest na wniosek cudzoziemca, oczywiście może on w postępowaniu administracyjnym ustanowić pełnomocnika profesjonalnego, adwokata bądź radcę prawnego. Zezwolenie wydawane jest, gdy łącznie zostały spełnione następujące przesłanki:
– nabycie nieruchomości przez cudzoziemca nie spowoduje zagrożenia obronności, bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego, a także nie sprzeciwiają się temu względy polityki społecznej i zdrowia społeczeństwa,
– zostanie wykazane, iż zachodzą więzi między Rzecząpospolitą Polską, a cudzoziemcem, np. w postaci zawarcia związku małżeńskiego z obywatelem polskim, posiadania polskiej narodowości, prawa pobytu w Polsce, wykonywania działalności gospodarczej na terenie Polski – podkreślenia wymaga, iż są to wyłącznie okoliczności przykładowe mające charakter otwarty i dopuszczalne jest wykazanie innego rodzaju więzów z RP.
Wniosek o wydanie zezwolenia musi odpowiadać wymogom formalnym przewidzianym w ustawie i rozporządzeniu oraz zawierać określone załączniki. Wskazać należy szczegółowo osoby zarówno nabywcy, jak i zbywcy nieruchomości, szczegółowe określenie przedmiotu planowej transakcji, a zatem nieruchomości, okoliczności świadczące o związkach z Polską, źródło pochodzenia środków finansowych na zakup, cel zakupu oraz formę czynności prawnej mocą, której dojdzie do nabycia nieruchomości. Do wniosku załączyć zaś należy szereg dokumentów, jak m.in.: zaświadczenia o niezaleganiu z zapłatą podatków, danin publicznoprawnych, oświadczenie zbywcy o woli zbycia nieruchomości na rzecz cudzoziemca, dokumentację dotyczącą nieruchomości (odpis z księgi wieczystej, wypis z rejestru gruntów, zaświadczenie o przeznaczeniu nieruchomości). Dokumenty w języku obcym wymagają przedłożenia tłumaczenia sporządzonego przez tłumacza przysięgłego. Opłata skarbowa od wniosku o zezwolenie na nabycie nieruchomości (a także udziałów lub akcji) wynosi 1.570,00 zł.